جهان شناسی تطبیقی بین ملاصدرا و اسپینوزا
الموضوعات : کلام اسلامیانور رئیسی 1 , عباس احمدی سعدی 2 , محمد علی اخگر 3
1 - دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی، واحد فسا، دانشگاه آزاد اسلامی، فسا، ایران
2 - استادیار، گروه فلسفه، واحد فسا، دانشگاه آزاد اسلامی، فسا، ایران
3 - استادیار، گروه فلسفه، واحد فسا، دانشگاه آزاد اسلامی، فسا، ایران
الکلمات المفتاحية: اسپونزا, ملاصدرا, جهان, فلسفه, خدا.,
ملخص المقالة :
جهان شناسی یکی از کهن ترین مسائل فلسفی است که حکیمان و متفکران درباره آن بحث و فحص کرده و هر یک بر اساس مبانی فکری و افق اندیشه خویش سخنی گفته اند. بدیهی است این دو حکیم الهی نیز که هر یک نظام فلسفی و مکتب فکری ویژه ای دارند در این باب نیز باید دیدگاه خاصی داشته باشند که این نوشته درصدد بیان پاسخ های آنان به پاره ای از پرسشهای اساسی جهان شناسی بر پایه مبانی فلسفی آنهاست. در نظام تشكیک وجودی ملاصدرا، رابطة خدا با جهان، رابطة وجود مستقل با وجود ربطی است وجود ذومراتب و مشكک است و مراتب آن در شدت و ضعف، تقدم و تاخر، كمال و نقص، غنا و فقر با هم متفاوت و متمایزند و آنچه در فلسفه اسپینوزا برجسته می شود، تنوع وجود انسان و طبیعت است. «طبیعت از نظر اسپینوزا، ضرورت جهش مداوم و گریزناپذیری از وابستگی در میان موجودات متناهی است.
اسپینوزا، باروخ،(1376) اخلاق، ترجمة محسن جهانگیری، تهران، مرکز نشر دانشگاهی
پترسون، مايكل، رایشنباخ، بروس؛ هاسکر، ویلیام؛ بازینجر، دیوید (1379)عقل و اعتقاد ديني، ترجمه احمد نراقي و ابراهيم سلطاني، چاپ سوم، تهران: طرح نو
ریتر،یوآخیم(1391) ،فرهنگنامه تاریخی مفاهیم فلسفی، ترجمة محمدرضا حسینی بهشتی و بهمن پازوکی، جلد دوم: الهیات، تهران، موسسة پژوهشی حکمت و فلسفة ایران و موسسة فرهنگی- پژوهشی نوارغنون
پارکینسون، ج ،اچ، (1392)،تاریخ فلسفة راتلج: دوران نوزایی و عقلگرایی قرن 17 ،ترجمة سیدمصطفی شهرآیینی، انتشارات حکمت با همکاری مؤسسة پژوهشی حکمت و فلسفه
صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم ملاصدرا(1410)، الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوكیة، تهران، مرکز نشر دانشگاهی.
ــــــــــــــــــــــ(1392)،مبداء و معاد، ترجمه احمدبن محمد الحسینی اردکانی، تهران؛ جهاد دانشگاهی دانشگاه تهران
ــــــــــــــــــــــ (1981) الحکمۀ المتعالیۀ فی الأسفار العقلیۀ الأربعۀ، بیروت، دار احیاء التراث.
ــــــــــــــ، (1383) شرح اصول الکافی، تحقیق و تصحیح: محمد خواجوي، تهران، انتشارات مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
